lezen
HELSINKI - Zondagavond - het weekeinde nadert zijn einde. Vorige week veranderde er nogal wat bij mijn hosting provider, en dat gaf wat problemen... bijvoorbeeld met e-mail... Wie mij vorige week e-mail gestuurd heeft, kan het misschien nog een keer proberen...

guns, germs and steel

Ik las Guns, Germs and Steel van Jared Diamond. De centrale vraag die het boek probeert te beantwoorden is waarom Europeanen (en hun afstammelingen) een groot deel van de rest de wereld verovert hebben, en anderen niet. Waarom is Europa niet ingenomen door de Afrikanen, of China door de Australische Aboriginals? Daar zijn natuurlijk allerlei cultureel/raciale redenen voor aan te geven, maar de schrijver probeert aan te tonen dat het daar niets mee te maken heeft.

Waarmee dan wel? Het draait allemaal om de omgeving. Bijna alle goede gewassen, en bijna alle geschikte dieren komen voor in Europa/Azië, en nergens anders. Bovendien is het een groot, goed verbonden gebied, zodat uitvindingen snel verspreid kunnen worden. Door al die dieren zijn Europeanen/Aziaten ook immuun geworden voor veel ziekten (de germs). Door die goede uitgangspositie kon men sneller innoveren, en met de guns en steel de wereld veroveren. De schrijver versterkt zijn argument door te laten zien dat eenzelfde ontwikkeling zich op vele plaatsen in de wereld op kleinere schaal ook heeft voorgedaan, zoals in Oceanië.

Interessant boek; het ademt wel een beetje uit dat de schrijver het 'gewenste' antwoord al kende, en toen een zoektocht begon om die te bewijzen. Hij gaat zelfs zover in zijn betoog dat hij aangeeft dat Papoea's van Nieuw-Guinea eigenlijk intelligenter zijn dan Europeanen, zonder dat goed te ondersteunen. Oftewel, zolang het maar een 'sympathieke' conclusie is, knijpen we oogje dicht voor het bewijs. De rest van het boek is echter wel behoorlijk onderbouwd, voorzover ik kan zien. Dit boek werkt op 'continentniveau', maar de schrijver heeft een volgend boek geschreven over de principes voor individuele beschavingen.

the end of history

Het volgende boek dat ik las was The End of History and the Last Man van Francis Fukuyama, waarin hij betoogt dat de loop der geschiedenis ten einde komt, en zich stabiliseert in open democratiëen met een vrije markt. Het sloot wel aardig aan op het vorige boek - ook een boek dat een duidelijke logica meent te ontwaren in de geschiedenis.

Een simpele blik op het aantal democratieën in de wereld ondersteunt het betoog empirisch. Maar de schrijver deelt nog liever zijn kennis van Hegel en andere filosofen met ons, om zijn stelling te ondersteunen. Mijn analytische geest heeft echter nogal wat moeite om, zeg, Hegels meester-slaaf-dialectiek te aanvaarden - intellectuele masturbatie. en de toepassing op de vraag of democratie het 'einde van de geschiedenis' is, lijkt daarmee moeilijk te beantwoorden. Van een boek dat claimt dat het Einde der Geschiedenis aangebroken is, had ik toch wat meer verwacht.

Kortom: ik vond het eerste boek een stuk interessanter dan het tweede.

-- djcb @ 23:35 | 0 comments